Marguerite Porete, (Hainaut, Fransa, d. 1248 – Paris, Fransa, ö. 1 Haziran 1310), Fransız mistik. "Basit Ruhların Aynası" (Le Miroir des âmes simples - The Mirror of Simple Souls) adlı eserinin öğretisini yaymaya çalıştığı için sapkınlıkla suçlanıp 1310'de kazıkta yakılmıştır.
Porete'nin yaşamı ile ilgili kayıtlar onu sapkınlıkla suçlayıp kazıkta yakılmaya mahkûm edenlerce tutulduğundan büyük ihtimalle önyargı ve eksiklikler içerecektir. Beguine hareketiyle ilişkili olan Porete 1946 yılına kadar "Mirror" adlı eserin yazarı olarak bilinmemekteydi.
Porete'nin ilişkili olduğu dindar kadınlar teşkilatı Beguine hareketi 1170-80'de Hollanda'da başlamış ve Fransa, Almanya ve Latin ülkelerine yayılmıştı.
Beguine kelimesinin kökeni kesin olmamakla birlikte Felemenkçe dua etmek anlamına geldiği veya veya kızkardeşlik teşkilatı kuran ve yaklaşık 1187'lerde ölen Liège'li rahip Lambert le Bègue'in adından geldiği veya Katharların diğer bir adı olan ve Toulouse'in kuzeydoğusundaki Albiga şehrine atıfla söylenen Albigensian'dan geldiği iddia edilmiştir. Beguineler Kilise tarafından kabul görmemişlerdi. Papa V. Clement onları Hristiyanlığa uymayan davranışlarda bulunmakla suçluyordu. Beguineler manastır yemini etmeden kendilerini Tanrı'ya adayan kadınlardı. Hareketin Beghardlar denilen erkek kolu da olduğu ancak onbeşinci yüzyıl ortalarına kadar yayılmasının durduğu da belirtilmiştir.
Porete kitabından dolayı suçlanıp önce hapse atılmış, görüşlerinden dönmesi istenmiş ancak bunu reddetmiştir. Kendisini suçlayan keşiş kitabındaki bazı ifadeler hakkında görüş almak için metinleri Paris Üniversitesi'ne göndermiştir. Gelen yanıtta Porete'nin iflah olmaz bir sapkın olduğu bildirilmiş ve 1310'da sapkınlıkla suçlanıp kazıkta yakılmıştır.
Porete'nin kitabı Tanrı ile birleşen ve O'nun iradesinden başka iradesi olmayan basit ruhlara atıfla yazılmıştır. Kitabın orijinali Eski Fransızca yazılmış ancak Latinceye ve diğer dillere tercüme edilip yayılmıştı. Kitap, Porete'nin kendisi tarafından, Tanrı'da yok olmaya ulaşmış “basit ruhlar” için yazılmış bir rehber olarak sunulmaktadır. Bunu ancak böyle bir yok oluşa ulaşmış olanlar anlayabilirdi. Kitap elist bir yapıya sahiptir.1 Birçok yönden kitap, ikinci yüzyılın Gnostik İncillerine benziyor.2
Çalışmaları Bingenli Hildegard ya Magdeburglu Mechtild gibi görümlere dayanmaz, ancak ruhun kendisini tamamen Tanrı’nın idaresine bıraktığı ve artık kendi iradesine sahip olmadığı bir içsel diyalog olarak gösterilir. Hem Tanrı hem de Ruh kitap yazarları olarak gösterildi.3
Porete saf sevginin mistizmini öğretti. Tanrı sevgidir ve sevgi, kendisinden sıyrılmış ruhun ulaşabileceği ve onunla kaynaşabileceği Tanrı’dır. Terk edilmiş ruh kendini boşluğa akıtan bir nehir gibi bireysel kimliğini kaybetmiştir.4
Kitapta Porete aynı zamanda ruhun Üçlü Birlik imajını, kendi hiçliğinin bilince varacak bir yalınlıkla, ayrımla ve yoksullukla iyileşmesi gerektiğini öğretiyordu. Akıl aşkın karşıtıdır. Akıl, Ruh, Tanrı’ya erişirse ölmesi gereken bir beceridir ki bu da kendi kendini yok etmesidir.5
Kitapta iki türlü diyalog vardır. İlk diyalog Tanrı ve Ruh’un arasındadır. Mesih’in kendisi önemli ölçüde konuşmaz. Ruh bazen Porete’nin kendisi tarafından farklı görülür, bazen Porete ve ruh birdir. İkinci diyalog ise aşk ve akıl arasındadır. Ancak aklın ölmesi gerekir, böylece hayata dönüşmüş olarak geri dönebilir.6
Geleneksel olarak Hristiyan mistikleri sevgiden ruh ve Tanrı arasındaki birlik olarak bahseder ve Porete’nin bahsettiği gibi kaynaşma ya da yok olma anlamında değildir. Hristiyanlıkta sevgi, sevdiğin kişinin görünmez olması değil tam tersine onu bağlantılı ve artık soyutlanmamış yapmaktadır.
Engizisyon mahkemesi ayrıca, mistik deneyim ve Tanrı deneyimi ile arasındaki mevcut karışıklığı da kınadı. Engizisyon mahkemesi için Porete yanlış bir şekilde Tanrı deneyimini mistik deneyimine indirgiyordu. Gerçekten de, Kilise öğretileri kadar sakrementlerde Porete tarafından önemsenmemiştir.7
Porete ayrıca ruhun Tanrı’da yok olmayacağını, mükemmel hale geldiğini bu nedenle de günah işlemeyeceğini öne sürüyordu. Bu Kilise’nin her zaman suçlu bulduğu bir şeydi. Hristiyan öğretisine göre bu hayatta Mesih’in mükemmelliğine ulaşmak ve günah işlemekten aciz olmak mümkün değildir.8
Engizisyon mahkemesi Porete'nin Kilise'yi ve dini hiyerarşiyi küçümsediği iddiasında bulunmuştu. Porete, ruhun temel özgürlüğü ve böyle bir özgürlüğün yerleşik dini kurumların gücüne ve bilge kişilerin otoritesine tehdit olarak görüldüğünü anlattı.
Gerçekten Porete'de kitabında Hristiyan din adamlarına şu şekilde sesleniyordu: "Teologlar ve ruhban sınıfının diğer üyeleri sizler eğer alçakgönüllülükle onunla karşılaşmazsanız ki bu şekilde Akıl evinin efendileri olan Sevgi ve İnanç sizi akla üstün kılacaktır, ne kadar parlak kavrayışınız olursa olsun bu kitabı anlamayacaksınız."
Gerçek suçu, otorite olarak görülen kişilere öğretmeyi sevmesi ve onlara tamamen boyun eğmeyen bir kadın olarak zamanından birkaç yüzyıl ötesinde yaşamış olmasıydı.9
Orijinal kaynak: marguerite porete. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page